गझल

माझी मराठी गझल गायकी

मराठी गझल गायकीला तशी कोणतीही परंपरा नाही.माझ्या अगोदर मराठी गझल,गझलसारखी गाण्याचा फ़ारसा प्रयत्न कोणीच केला नसल्यामुळे मराठी गझल गाणे हे माझ्यासाठी आव्हान होते.मराठीमध्ये गझल जशी उर्दूकडून आली तशीच मराठी गझल गायकीही उर्दू गझल गायकांकडून उचलावी लागली.माझी गायकी किंवा ढंग हा पाकिस्तानचे मेहदी हसन,फ़रिदा खानम,गुलाम अली व आपले जगजीत सिंग ह्यांच्या गायकीवरुन तयार झाला आहे.त्या काळात विदर्भातील यवतमाळ जिल्ह्यातील आर्णी सारख्या आडवळणी गावात वरील गायकांच्या ध्वनिमुद्रिका सुध्दा मिळत नव्हत्या.पाकिस्तान रेडिओवरुन जे काही ऐकायला मिळायचे त्यावरुन मला जेवढे शिकता येईल तेवढे शिकत गेलो.पुढे स्व.सुरेश भटांनी मला मेहदी हसन,फ़रीदा खानम, यांच्या ध्वनिफ़िती दिल्या.हळूहळू गुलाम अली,जगजीत सिंग,बेगम अख्तर यांच्याही गायकीचा अभ्यास करुन मी माझा वेगळा असा बाज निर्माण केला. (पृष्ठ क्रमांक क्लिक केल्यास एक- एक पृष्ठ आपल्याला वाचता येईल)

पृष्ठ क्र.



Saturday, June 10, 2023

मराठी गझल...मज सांग...

  • ज्येष्ठ गझलकारा ज्योती बालिगा यांची खालील गझल भैरवी रागात स्वरबद्ध झाली असून, यात शुद्ध गांधार, शुद्ध धैवत आणि शुद्ध निषादाचा वापर करून बंदिश रंजक व शब्दांना न्याय देणारी करण्याचा प्रयत्न केला आहे.मतला दिपचंदी तालात व शेर रूपक तालात निबद्ध असलेल्या या गझलची सुरवातच कोमल धैवतासोबत शुद्ध गांधार घेऊन होते.दुसऱ्या मिसऱ्यात एकाच स्वरांची कोमल व तीव्र रूपे एकामागे एक आल्यामुळे (माझ्या मते) ऐकायला सोपी व गायला कठीण असलेली ही रचना प्राजक्ता सावरकर शिंदेंनी अतिशय समर्थपणे पेलून अगदी सुरेल आणि हळुवारपणे गायिली आहे.    
  •  सादर आहे ..
मज सांग आज तुझ्याकडे उमलून मी येऊ कशी
भवतालच्या नजरास या चुकवून मी येऊ कशी

कुठल्या घराचा उंबरा खिळवून मजला ठेवतो
तुझिया करी उल्केपरी निखळून मी येऊ क

आली अचानक कोठुनी ही शीळ चंदेरी तुझी
माझ्या मनाच्या पायऱ्या उतरून येऊ कशी

माझ्याच श्वासांचा उभा आहे पहारा भोवती
आयुष्य हे की पिंजरा निसटून मी येऊ कशी


 

No comments:





संगीत आणि साहित्य :