सावळा घनशाम रे...

           या गीताची बंदिश वृंदावनी सारंग या रागात आहे.याचे आरोहावरोह असे...सा रे म प नि सां,सां नि प म रे सा.असे आहेत.अवरोहात नि हा स्वर कोमल आहे.दुपारी गायिला जाणारा हा एक गोड राग आहे.या आणि याचाच भाऊ मधमाद सारंग या रागात अनेक चित्रपट गीते,भावगीते,भक्तिगीते आणि गझल आहेत.

         'जादुगर सैयाँ,छोड मोरी बैयाँ’ हे ’नागिन’ (१९५४) या चित्रपटातील हेमंतकुमार यांनी स्वरबद्ध केलेलं आणि लताबाईंनी गायिलेलं त्या काळात अतिशय गाजलेलं गाणं वृंदावनी सारंग या रागातच आहे.’रानी रुपमती’ (१९५९) या चित्रपटातील एस.एन.त्रिपाठी यांनी संगीतबद्ध केलेले भरत व्यास यांचे ’आ लौटके आजा मेरे मीत...’ हे गीत मधमाद सारंग या रागात आहे.याच चित्रपटातील रफी-लता यांनी गायिलेले ’झननन झन झननन झन बाजे पायलिया...’ हे अती सुंदर गीत वृंदावनी सारंग रागात आहे. ’संथ वाहते कृष्णा माई...’ हे ग.दि.मां.चे.दत्ता डावजेकरांनी संगीतबद्ध केलेले आणि सुधीर फडके यांनी गायिलेले सर्वांगसुंदर गीतही वृंदावनी सारंग या रागात आहे.एवढेच नव्हे तर ’कजरा मोहब्बतवाला,अखियों मे ऐसा डाला...’ हे ’किस्मत’ (१९६८) या चित्रपटातील ओ.पी.नैय्यर यांनी संगीत दिलेलं आणि आशाबाईंनी गायिलेलं धडकेबाज गाणंही वृंदावनी सारंग याच रागात आहे.

         मी ही थोडा वेगळा प्रयत्न करून पाहिला.यातील ’घन’ या शब्दावरील बारिकशी सुरावट आणि दुसर्‌या कडव्यात याच्या जवळच्याच ’देस’ रागाच्या सुरावटीचा उपयोग करून गोडवा आणण्याचा प्रयत्न केला...आपणास आवडले तर बघा...

शाम घन घन शाम माझा सावळा घनशाम रे

जन्म ज्याला वाहिले मी श्वास गाती नाम रे

एकटी मी चालताना धाव घेतो श्रीहरी

जागवी आलोक माझ्या श्रांतलेल्या अंतरी

पूजिते मी पाउलांना होऊनी निष्काम रे

वादळी नौकेस माझ्या तोच आहे रे किनारा

तोच माझ्या वेदनेची थांबवीतो अश्रुधारा

नम्र माझ्या पापण्यांची पूजने अविराम रे

तोच येथे धाव घेतो दुःख माझे तोच हरतो

तो सुखाचे रूप आहे तो मनाला शांतवीतो

शब्द झाले तीर्थ माझे प्राण पावन धाम रे

गायिका-रेणू कदम चव्हाण

गीत-आशा पांडे

संगीत-सुधाकर कदम

(’स्वरानंद प्रतिष्ठान’ आयोजित, ’अर्चना’ या भक्तिगीतांच्या अल्बमचा लोकार्पण सोहळा,यशवंतराव चव्हाण ,पुणे.२००६)