गझल

माझी मराठी गझल गायकी

मराठी गझल गायकीला तशी कोणतीही परंपरा नाही.माझ्या अगोदर मराठी गझल,गझलसारखी गाण्याचा फ़ारसा प्रयत्न कोणीच केला नसल्यामुळे मराठी गझल गाणे हे माझ्यासाठी आव्हान होते.मराठीमध्ये गझल जशी उर्दूकडून आली तशीच मराठी गझल गायकीही उर्दू गझल गायकांकडून उचलावी लागली.माझी गायकी किंवा ढंग हा पाकिस्तानचे मेहदी हसन,फ़रिदा खानम,गुलाम अली व आपले जगजीत सिंग ह्यांच्या गायकीवरुन तयार झाला आहे.त्या काळात विदर्भातील यवतमाळ जिल्ह्यातील आर्णी सारख्या आडवळणी गावात वरील गायकांच्या ध्वनिमुद्रिका सुध्दा मिळत नव्हत्या.पाकिस्तान रेडिओवरुन जे काही ऐकायला मिळायचे त्यावरुन मला जेवढे शिकता येईल तेवढे शिकत गेलो.पुढे स्व.सुरेश भटांनी मला मेहदी हसन,फ़रीदा खानम, यांच्या ध्वनिफ़िती दिल्या.हळूहळू गुलाम अली,जगजीत सिंग,बेगम अख्तर यांच्याही गायकीचा अभ्यास करुन मी माझा वेगळा असा बाज निर्माण केला. (पृष्ठ क्रमांक क्लिक केल्यास एक- एक पृष्ठ आपल्याला वाचता येईल)

पृष्ठ क्र.



Sunday, April 12, 2015

( एक विडंबन)

"जरि दाखवती हे गवई शाहू न फुल्यांचा बाणा
प्रत्यक्ष गीत गाताना घेतात तुघलकी ताना..." 
या डी.एन.गांगण यांच्या गझलचे विडंबन...
कृपया कोणीही गंभीरपणे घेऊ नये,ही नम्र विनंती. 

जरि दाखवती हे कवई शाहू न फुल्यांचा बाणा
प्रत्यक्ष गीत लिहुनीया चाटतात का पायांना

भाषांतर करणार्‍याचे डबक्यातच बेडुक होते
जो तरन्नुमावर तरला तो पोपट एक शहाणा

उच्छाद मांडला आहे गायक नि गझलकारांनी
हा रसिक महाराष्ट्राचा अगतिक न केविलवाणा

बेइमान कुठले सांगा व इमानदारही कुठले
नांदून घरी दुसर्‍याच्या घे तिसर्‍याचाच उखाणा

खोर्‍याने उपसुन घेती देउनिया ‘टका’ कवींना
टाकती जणू उंटाच्या तोंडात जिर्‍याचा दाणा

कविता अन् गझलेमध्ये असतो ना फरक जरासा
हे समजुन ना घेणारे करतात उगीच ठणाणा 

सुधाकर कदम
८/४/१०१५

शब्द...


मराठीतील पहिली ‘नात’.....






संगीत आणि साहित्य :