बोलती डोळे...

रसिकहो,

 (दि १७ सप्टेंबर २०२४) अनंत चतुर्दशीच्या मुहूर्तावर ज्योती राव बालिगा यांच्या खालील गझलचे युट्युब प्रकाशन, मित्रवर्य #तालयोगी #पद्मश्री पंडित सुरेश तळवलकर यांचे हस्ते करण्यात आले.या प्रसंगी पद्माताई तळवलकर,या गझलची गायिका प्राजक्ता सावरकर शिंदे,

तबलानवाज किशोर कोरडे आणि अबीर कदम उपस्थित होते.संपूर्ण गझल ऐकल्यानंतर पंडितजी व पद्माताईंनी पूर्ण टीमचे मुक्त कंठाने कौतूक केले.त्यांच्या आदरातिथ्याने आम्ही भारावून गेलो.

                                  ●

     या गझलच्या बंदिशचा बेस तसा #मधुवंती राग आहे.#दादरा तालातील ही बंदिश शेवटच्या म्हणजे सहाव्या मात्रेपासून सुरू होते.सुरवातीच्याच 'काही' या शब्दातील 'का' या अक्षरावरील खटका ऐकणाऱ्यास आकर्षित करून घेतो.दुसरा मिसऱ्यातील 'माझेच गीत आले' यातील 'आले' या शब्दाला घेऊन तार रिषभावरून कोमल गांधारपर्यंत उतरतानाच्या सुरावटीत मधुवंतीमध्ये नसलेला कोमल (शुद्ध) 'मध्यम' आल्यामुळे शब्दासोबतच सुरावटही चमत्कृतीपूर्ण झाली आहे,तसेच 'पाळीत रीत आहे' या ओळीतील 'रीत' या शब्दावर कुठे कुठे कोमल मध्यम घेतल्यामुळे 'पटदीप' रागाचा पण भास होतो.पहिल्या आणि तिसऱ्या शेरात कोमल धैवतही अचानक हजेरी लावून गेल्यामुळे शेरांची रंगत वाढली आहे.दुसऱ्या शेरातील #मैफिलीचा शब्दावरील  वेगवेळ्या सुरावटी मूळ मधुवंती बाजूलाच ठेवतो.तरी पण पूर्ण बंदिश मधुवंतीच्या आसपास रुंजी घालताना दिसून येते.

【धून तयार झाल्यानंतरच हे विश्लेषण आहे.धून तयार होताना कोणत्या 'धुनकीत' असतो ते मलाही कळत नाही 😊.】

ध्वनिमुद्रण करताना तीन शेर घेण्याचे ठरले होते.पण ऐन वेळी चौथा शेर 

'ज्याने दिला नशेचा हाती हळूच प्याला

आयुष्य ते मलाही आकंठ पीत आले'

घ्यावा अशी प्रबळ इच्छा ज्योतिजींनी केली.आणि त्यातील 'नशेचा' शब्द खरोखरीच 'नशेबाज' झाला.यात शब्दांसोबतच प्राजक्ताचीही गाण्यातील नजाकत दिसून येते.संगीत संयोजक मिलिंद गुणेंबद्दल काय बोलावे?कसबी कारागिराने सोन्याच्या तुकड्याचा आकर्षक अलंकार बनवावा तसं काम केलं आहे.हा अलंकार अधिक आकर्षक करण्यात ध्वनिमुद्रण करणाऱ्या श्रेयस दांडेकरचे योगदान आहेच.

पण त्या अलंकाराला 'पॉलिश' करून चमकवण्याचे महत्वाचे काम  अजय अत्रे यांनी मास्टरिंग करून केले आहे.एक गाणं 

करायचं म्हणजे कवी,संगीतकार,संगीत संयोजक,गायक,वादक,ध्वनिमुद्रक, मिक्सिंग, मास्टरिंग करणाऱ्या सगळ्यांची मेहनत असते.कवीपासून सुरू झालेली 'प्रोसेस' मास्टरिंग नंतर थांबते.यातील सतारचे सुंदर तंतकाम प्रसाद गोंदकर यांचे आहे.एकूणच हे  'टीमवर्क' आहे.टीममधील सगळ्या सहकऱ्यांचा मी आभारी आहे.

                           -गझल-

काहीं न बोलण्याची राखून रीत आले

माझ्या समोर आता माझेच गीत आले. 

एकेक घाव माझा आता भरून येई

हे कोण चांदण्याचे टाके भरीत आले

केलास का असा तू बेरंग मैफिलीचा

आता कुठे जराशी मीही लयीत आले

सांगू कशी तुला मी आले कुठून येथे

आताच मी उन्हाच्या ओल्या सरीत आले

ज्याने दिला नशेचा हाती हळूच प्याला

आयुष्य ते मलाही आकंठ पीत आले

संपूर्ण गझल ऐकण्यासाठी युट्युब लिंक...

https://youtu.be/hw17e1QJ294?si=gfJcylPSPfgYE_dT