गझल

माझी मराठी गझल गायकी

मराठी गझल गायकीला तशी कोणतीही परंपरा नाही.माझ्या अगोदर मराठी गझल,गझलसारखी गाण्याचा फ़ारसा प्रयत्न कोणीच केला नसल्यामुळे मराठी गझल गाणे हे माझ्यासाठी आव्हान होते.मराठीमध्ये गझल जशी उर्दूकडून आली तशीच मराठी गझल गायकीही उर्दू गझल गायकांकडून उचलावी लागली.माझी गायकी किंवा ढंग हा पाकिस्तानचे मेहदी हसन,फ़रिदा खानम,गुलाम अली व आपले जगजीत सिंग ह्यांच्या गायकीवरुन तयार झाला आहे.त्या काळात विदर्भातील यवतमाळ जिल्ह्यातील आर्णी सारख्या आडवळणी गावात वरील गायकांच्या ध्वनिमुद्रिका सुध्दा मिळत नव्हत्या.पाकिस्तान रेडिओवरुन जे काही ऐकायला मिळायचे त्यावरुन मला जेवढे शिकता येईल तेवढे शिकत गेलो.पुढे स्व.सुरेश भटांनी मला मेहदी हसन,फ़रीदा खानम, यांच्या ध्वनिफ़िती दिल्या.हळूहळू गुलाम अली,जगजीत सिंग,बेगम अख्तर यांच्याही गायकीचा अभ्यास करुन मी माझा वेगळा असा बाज निर्माण केला. (पृष्ठ क्रमांक क्लिक केल्यास एक- एक पृष्ठ आपल्याला वाचता येईल)

पृष्ठ क्र.



Saturday, October 27, 2012

तरूणाईस...



फेसाळते प्याले 
सिगारेट ’कश’ 
संगीत कर्कश 
आवडते...

तंग कपड्यात
खेटून चालणे 
रात्रीचे धिंगाणे 
नेहमीच...


सिगारेट-मद्य 
नाच-गाणी-पार्टी
नेमक्या या गोष्टी
काय देती...?

असले अनेक 
प्रश्न विचारोनि
भंडावी नेहमी
तरूणांना...

बेजबाबदार 
याच कारणाने
त्यांना ठरविणे
योग्य नसे...

अनुभवासह
वेळही ज्यांपाशी
तेच दूर देशी
आजा-आजी...

कुटुंब व्यवस्था
मोडकळी येता 
ही मानसिकता
येणारच...

’आमच्या वेळेस
असे नव्हतेच’
कंटाळती तेच
ऐकोनिया...

तरूण विचार
समजून घेण्या
थोडा वेळ त्यांना
देत जावा...

यातीलच काही
युवा उघडती
विक्रमाची खाती
जागतिक...

-तरूण मित्रांनो-

आनंद घेण्याच्या
जागा भरपूर
करावा विचार
निवडण्या...

तरूणपणाला
इतके सवंग
समजून टांग 
मारू नका...

सुधाकर कदम

Sunday, October 7, 2012

अथ मालिका पुराणम्...


टीव्ही वरी चाले 
स्वप्नांचा व्यापार
तरी ही अपार
लोकप्रिय...

वास्तवापासोनि 
घेई फारकत 
तरी बघतात 
सर्वजण...

प्रत्येक मालिका 
फरफटतात 
कारवाया ऊत 
येवोनिया...

मनोरंजनाच्या 
नावे, फालतुच्या
काळ्या करणीच्या
कथा दावि...

’क’च्या मालिकांनी
सुरवात झाली 
आणि बदलली
रूचि सारी...

स्थानिक लेखक 
आणि कलाकार
लावितात पार
या मालिका...

मूळ कथानक 
ताणोनि ताणोनि
करिती अळणी
दिग्दर्शक...

नाव असो काही
कथानक तेचि
वास्तविकतेचि
ऐसी-तैसी...

’लग्नाच्या गोष्टी’त 
’मला सासू हवी’ 
फिरवा-फिरवी
कथेमध्ये...

खलनायिकांची 
कट कारस्थाने 
रोजच बघणे
नशीबात...

एका भागामध्ये
अर्ध्या जाहिराती
बाकीची भरती 
खोगिरांची...

मोठा टीआरपी 
त्यास जाहिराती
अशी सारी नीति
आजकाल...

नागड्या देहाचा
मांडती बाजार
म्हणे ’कलाकार’
तयासि गा...

जिकडे तिकडे
’उघडा’ बाजार
तारुण्य बेजार
करावया...

प्रेक्षक बिचारे
मनोरंजनाचा
गल्लाभरू ’ठेचा’
पचविती...

भाषा व्याकरण
रसातळा नेई
पालखीचे भोई
मराठीच्या...

सुधाकर कदम

Wednesday, October 3, 2012

सुरेश भटांचे, मला आवडणारे एक सुंदर गीत...


फाटक्या पदरात माझ्या ...

फाटक्या पदरात माझ्या का तुझे मावेल अंबर ?
दानही करशील तू, पण मी असा आहे कलंदर !

कुंतलांनी बांधिला तू धावता बेबंद वारा
पापण्यांनी झाकिला तू एक एकाकी निखारा
सजविला विजनात माझ्या तू वसंताचा पसारा
का अशी केलीस माझी वेदना तू अधिक सुंदर ?

कुठुन मज आले अचानक हे प्रकाशाचे निमंत्रण
मी कसे सोसू अकल्पित हे सुगंधांचे समर्पण
हा कसा माझ्या पथावार रिमझिमे सुकुमार श्रावण ?
आसवांना काय सांगू सुख तुझे छळते अनावर !

मी असा दाही दिशांना वारियाने विखुरलेला 
मी असा माझ्या मनातुन नेहमीचा हरवलेला
हाय हातातून माझ्या मी कधीचा निसटलेला
अन् तरी गीतात माझ्या उमलतो आहे तुझा स्वर !

गायक-संगीतकार
सुधाकर कदम







संगीत आणि साहित्य :