गझल

माझी मराठी गझल गायकी

मराठी गझल गायकीला तशी कोणतीही परंपरा नाही.माझ्या अगोदर मराठी गझल,गझलसारखी गाण्याचा फ़ारसा प्रयत्न कोणीच केला नसल्यामुळे मराठी गझल गाणे हे माझ्यासाठी आव्हान होते.मराठीमध्ये गझल जशी उर्दूकडून आली तशीच मराठी गझल गायकीही उर्दू गझल गायकांकडून उचलावी लागली.माझी गायकी किंवा ढंग हा पाकिस्तानचे मेहदी हसन,फ़रिदा खानम,गुलाम अली व आपले जगजीत सिंग ह्यांच्या गायकीवरुन तयार झाला आहे.त्या काळात विदर्भातील यवतमाळ जिल्ह्यातील आर्णी सारख्या आडवळणी गावात वरील गायकांच्या ध्वनिमुद्रिका सुध्दा मिळत नव्हत्या.पाकिस्तान रेडिओवरुन जे काही ऐकायला मिळायचे त्यावरुन मला जेवढे शिकता येईल तेवढे शिकत गेलो.पुढे स्व.सुरेश भटांनी मला मेहदी हसन,फ़रीदा खानम, यांच्या ध्वनिफ़िती दिल्या.हळूहळू गुलाम अली,जगजीत सिंग,बेगम अख्तर यांच्याही गायकीचा अभ्यास करुन मी माझा वेगळा असा बाज निर्माण केला. (पृष्ठ क्रमांक क्लिक केल्यास एक- एक पृष्ठ आपल्याला वाचता येईल)

पृष्ठ क्र.



Saturday, December 3, 2016



      माझ्या २२अक्षरी चित्रकवितेला सुधाकरी नाव दिल्यामुळे काही वर्षांअगोदर बऱ्याच लोकांना पोटदुखी सुरु झाली होती.ती मी बाळंतकाढा देऊन शमवली होती.आता पुन्हा काही विद्वान सुधाकरीचा इतिहास काय? याला मान्यता आहे काय? असल्यास कुणी दिली ? वगैरे प्रश्न माझ्यापर्यंत इकडून,तिकडून पोहचवत आहेत...
तर माझ्या विद्वान मित्रांनो...माझा जन्म वारकऱ्याच्या घरात झाला आहे.जन्मल्यापासून "हरी मुखे म्हणा हरी मुखे म्हणा, पुण्याची गणना कोण करी" ही २२ अक्षरे कानावर पडत गेलीे.ती इतकी रुजली की मला जे काव्य सुचायला लागले ते याच 'फॉर्म'मध्ये सुचत गेले.म्हणून मग मला जे म्हणायचे, लोकांना सांगायचे ते चित्रासह २२ अक्षरात सांगणे सुरु केले...आणि त्याला नाव दिले "सुधाकरी"!
आता या नावामुळे कुणाच्या केंद्रबुडाखाली जाळ लागत असेल किंवा लागला असेल त्याने आपले बूड इंद्रायणीच्या डोहात नेऊन बुडवावे...थंडावा मिळेल याची खात्री आहे.
जसा मराठी गझल गायकीचा इतिहास माझ्यापासून (वर्तमानपत्रीय व इतर कागदोपत्री (यात सुरेश भटांची पत्रेही आलीत) असलेल्या लिखित दस्तऐवजांसह,नुसते तोंडातोंडी नाही)...सुरू होतो तसाच "सुधाकरी" (चित्रकविता) हा प्रकार माझ्यापासून सुरु झाला आहे.आणि इथून हा इतिहास सुरु होतो.पुढचे माहित नाही,बाकी ठीक.

(कुणी याला माज म्हटले तरी चालेल)
धन्यवाद !
"तुका म्हणे नाहीं
संताची मर्यादा
निंदे तोचि निंदा
मायझवा...
- संत तुकाराम
______________________________________________________________________________
(मराठी गझल व गझल गायकीच्या संदर्भातील माहितीसाठी खालील कात्रणातील मजकूर गझल रसिकांनी जरूर वाचावा.-अनंत दीक्षित,दै.सकाळ)


No comments:





संगीत आणि साहित्य :